Śrīmad-Bhāgavatam
Canto 4 - The Creation of the Fourth Order

<< 28 - Purañjana Becomes a Woman in the Next Life >>

    Index        Transliteration        Devanagari        Description    
4.28.1nārada uvāca sainikā bhaya-nāmno ye barhiṣman diṣṭa-kāriṇaḥ prajvāra-kāla-kanyābhyāṁ vicerur avanīm imām
4.28.2ta ekadā tu rabhasā purañjana-purīṁ nṛpa rurudhur bhauma-bhogāḍhyāṁ jarat-pannaga-pālitām
4.28.3kāla-kanyāpi bubhuje purañjana-puraṁ balāt yayābhibhūtaḥ puruṣaḥ sadyo niḥsāratām iyāt
4.28.4tayopabhujyamānāṁ vai yavanāḥ sarvato-diśam dvārbhiḥ praviśya subhṛśaṁ prārdayan sakalāṁ purīm
4.28.5tasyāṁ prapīḍyamānāyām abhimānī purañjanaḥ avāporu-vidhāṁs tāpān kuṭumbī mamatākulaḥ
4.28.6kanyopagūḍho naṣṭa-śrīḥ kṛpaṇo viṣayātmakaḥ naṣṭa-prajño hṛtaiśvaryo gandharva-yavanair balāt
4.28.7viśīrṇāṁ sva-purīṁ vīkṣya pratikūlān anādṛtān putrān pautrānugāmātyāñ jāyāṁ ca gata-sauhṛdām
4.28.8ātmānaṁ kanyayā grastaṁ pañcālān ari-dūṣitān duranta-cintām āpanno na lebhe tat-pratikriyām
4.28.9kāmān abhilaṣan dīno yāta-yāmāṁś ca kanyayā vigatātma-gati-snehaḥ putra-dārāṁś ca lālayan
4.28.10gandharva-yavanākrāntāṁ kāla-kanyopamarditām hātuṁ pracakrame rājā tāṁ purīm anikāmataḥ
4.28.11bhaya-nāmno ’grajo bhrātā prajvāraḥ pratyupasthitaḥ dadāha tāṁ purīṁ kṛtsnāṁ bhrātuḥ priya-cikīrṣayā
4.28.12tasyāṁ sandahyamānāyāṁ sapauraḥ saparicchadaḥ kauṭumbikaḥ kuṭumbinyā upātapyata sānvayaḥ
4.28.13yavanoparuddhāyatano grastāyāṁ kāla-kanyayā puryāṁ prajvāra-saṁsṛṣṭaḥ pura-pālo ’nvatapyata
4.28.14na śeke so ’vituṁ tatra puru-kṛcchroru-vepathuḥ gantum aicchat tato vṛkṣa- koṭarād iva sānalāt
4.28.15śithilāvayavo yarhi gandharvair hṛta-pauruṣaḥ yavanair aribhī rājann uparuddho ruroda ha
4.28.16duhitṝḥ putra-pautrāṁś ca jāmi-jāmātṛ-pārṣadān svatvāvaśiṣṭaṁ yat kiñcid gṛha-kośa-paricchadam
4.28.17ahaṁ mameti svīkṛtya gṛheṣu kumatir gṛhī dadhyau pramadayā dīno viprayoga upasthite
4.28.18lokāntaraṁ gatavati mayy anāthā kuṭumbinī vartiṣyate kathaṁ tv eṣā bālakān anuśocatī
4.28.19na mayy anāśite bhuṅkte nāsnāte snāti mat-parā mayi ruṣṭe susantrastā bhartsite yata-vāg bhayāt
4.28.20prabodhayati māvijñaṁ vyuṣite śoka-karśitā vartmaitad gṛha-medhīyaṁ vīra-sūr api neṣyati
4.28.21kathaṁ nu dārakā dīnā dārakīr vāparāyaṇāḥ vartiṣyante mayi gate bhinna-nāva ivodadhau
4.28.22evaṁ kṛpaṇayā buddhyā śocantam atad-arhaṇam grahītuṁ kṛta-dhīr enaṁ bhaya-nāmābhyapadyata
4.28.23paśuvad yavanair eṣa nīyamānaḥ svakaṁ kṣayam anvadravann anupathāḥ śocanto bhṛśam āturāḥ
4.28.24purīṁ vihāyopagata uparuddho bhujaṅgamaḥ yadā tam evānu purī viśīrṇā prakṛtiṁ gatā
4.28.25vikṛṣyamāṇaḥ prasabhaṁ yavanena balīyasā nāvindat tamasāviṣṭaḥ sakhāyaṁ suhṛdaṁ puraḥ
4.28.26taṁ yajña-paśavo ’nena saṁjñaptā ye ’dayālunā kuṭhāraiś cicchiduḥ kruddhāḥ smaranto ’mīvam asya tat
4.28.27ananta-pāre tamasi magno naṣṭa-smṛtiḥ samāḥ śāśvatīr anubhūyārtiṁ pramadā-saṅga-dūṣitaḥ
4.28.28tām eva manasā gṛhṇan babhūva pramadottamā anantaraṁ vidarbhasya rāja-siṁhasya veśmani
4.28.29upayeme vīrya-paṇāṁ vaidarbhīṁ malayadhvajaḥ yudhi nirjitya rājanyān pāṇḍyaḥ para-purañjayaḥ
4.28.30tasyāṁ sa janayāṁ cakra ātmajām asitekṣaṇām yavīyasaḥ sapta sutān sapta draviḍa-bhūbhṛtaḥ
4.28.31ekaikasyābhavat teṣāṁ rājann arbudam arbudam bhokṣyate yad-vaṁśa-dharair mahī manvantaraṁ param
4.28.32agastyaḥ prāg duhitaram upayeme dhṛta-vratām yasyāṁ dṛḍhacyuto jāta idhmavāhātmajo muniḥ
4.28.33vibhajya tanayebhyaḥ kṣmāṁ rājarṣir malayadhvajaḥ ārirādhayiṣuḥ kṛṣṇaṁ sa jagāma kulācalam
4.28.34hitvā gṛhān sutān bhogān vaidarbhī madirekṣaṇā anvadhāvata pāṇḍyeśaṁ jyotsneva rajanī-karam
4.28.35-36tatra candravasā nāma tāmraparṇī vaṭodakā tat-puṇya-salilair nityam ubhayatrātmano mṛjan kandāṣṭibhir mūla-phalaiḥ puṣpa-parṇais tṛṇodakaiḥ vartamānaḥ śanair gātra- karśanaṁ tapa āsthitaḥ
4.28.37śītoṣṇa-vāta-varṣāṇi kṣut-pipāse priyāpriye sukha-duḥkhe iti dvandvāny ajayat sama-darśanaḥ
4.28.38tapasā vidyayā pakva- kaṣāyo niyamair yamaiḥ yuyuje brahmaṇy ātmānaṁ vijitākṣānilāśayaḥ
4.28.39āste sthāṇur ivaikatra divyaṁ varṣa-śataṁ sthiraḥ vāsudeve bhagavati nānyad vedodvahan ratim
4.28.40sa vyāpakatayātmānaṁ vyatiriktatayātmani vidvān svapna ivāmarśa- sākṣiṇaṁ virarāma ha
4.28.41sākṣād bhagavatoktena guruṇā hariṇā nṛpa viśuddha-jñāna-dīpena sphuratā viśvato-mukham
4.28.42pare brahmaṇi cātmānaṁ paraṁ brahma tathātmani vīkṣamāṇo vihāyekṣām asmād upararāma ha
4.28.43patiṁ parama-dharma-jñaṁ vaidarbhī malayadhvajam premṇā paryacarad dhitvā bhogān sā pati-devatā
4.28.44cīra-vāsā vrata-kṣāmā veṇī-bhūta-śiroruhā babhāv upa patiṁ śāntā śikhā śāntam ivānalam
4.28.45ajānatī priyatamaṁ yadoparatam aṅganā susthirāsanam āsādya yathā-pūrvam upācarat
4.28.46yadā nopalabhetāṅghrāv ūṣmāṇaṁ patyur arcatī āsīt saṁvigna-hṛdayā yūtha-bhraṣṭā mṛgī yathā
4.28.47ātmānaṁ śocatī dīnam abandhuṁ viklavāśrubhiḥ stanāv āsicya vipine susvaraṁ praruroda sā
4.28.48uttiṣṭhottiṣṭha rājarṣe imām udadhi-mekhalām dasyubhyaḥ kṣatra-bandhubhyo bibhyatīṁ pātum arhasi
4.28.49evaṁ vilapantī bālā vipine ’nugatā patim patitā pādayor bhartū rudaty aśrūṇy avartayat
4.28.50citiṁ dārumayīṁ citvā tasyāṁ patyuḥ kalevaram ādīpya cānumaraṇe vilapantī mano dadhe
4.28.51tatra pūrvataraḥ kaścit sakhā brāhmaṇa ātmavān sāntvayan valgunā sāmnā tām āha rudatīṁ prabho
4.28.52brāhmaṇa uvāca kā tvaṁ kasyāsi ko vāyaṁ śayāno yasya śocasi jānāsi kiṁ sakhāyaṁ māṁ yenāgre vicacartha ha
4.28.53api smarasi cātmānam avijñāta-sakhaṁ sakhe hitvā māṁ padam anvicchan bhauma-bhoga-rato gataḥ
4.28.54haṁsāv ahaṁ ca tvaṁ cārya sakhāyau mānasāyanau abhūtām antarā vaukaḥ sahasra-parivatsarān
4.28.55sa tvaṁ vihāya māṁ bandho gato grāmya-matir mahīm vicaran padam adrākṣīḥ kayācin nirmitaṁ striyā
4.28.56pañcārāmaṁ nava-dvāram eka-pālaṁ tri-koṣṭhakam ṣaṭ-kulaṁ pañca-vipaṇaṁ pañca-prakṛti strī-dhavam
4.28.57pañcendriyārthā ārāmā dvāraḥ prāṇā nava prabho tejo-’b-annāni koṣṭhāni kulam indriya-saṅgrahaḥ
4.28.58vipaṇas tu kriyā-śaktir bhūta-prakṛtir avyayā śakty-adhīśaḥ pumāṁs tv atra praviṣṭo nāvabudhyate
4.28.59tasmiṁs tvaṁ rāmayā spṛṣṭo ramamāṇo ’śruta-smṛtiḥ tat-saṅgād īdṛśīṁ prāpto daśāṁ pāpīyasīṁ prabho
4.28.60na tvaṁ vidarbha-duhitā nāyaṁ vīraḥ suhṛt tava na patis tvaṁ purañjanyā ruddho nava-mukhe yayā
4.28.61māyā hy eṣā mayā sṛṣṭā yat pumāṁsaṁ striyaṁ satīm manyase nobhayaṁ yad vai haṁsau paśyāvayor gatim
4.28.62ahaṁ bhavān na cānyas tvaṁ tvam evāhaṁ vicakṣva bhoḥ na nau paśyanti kavayaś chidraṁ jātu manāg api
4.28.63yathā puruṣa ātmānam ekam ādarśa-cakṣuṣoḥ dvidhābhūtam avekṣeta tathaivāntaram āvayoḥ
4.28.64evaṁ sa mānaso haṁso haṁsena pratibodhitaḥ sva-sthas tad-vyabhicāreṇa naṣṭām āpa punaḥ smṛtim
4.28.65barhiṣmann etad adhyātmaṁ pārokṣyeṇa pradarśitam yat parokṣa-priyo devo bhagavān viśva-bhāvanaḥ
Donate to Bhaktivedanta Library