|
8.5.1 | | śrī-śuka uvāca rājann uditam etat te hareḥ karmāgha-nāśanam gajendra-mokṣaṇaṁ puṇyaṁ raivataṁ tv antaraṁ śṛṇu |
8.5.2 | | pañcamo raivato nāma manus tāmasa-sodaraḥ bali-vindhyādayas tasya sutā hārjuna-pūrvakāḥ |
8.5.3 | | vibhur indraḥ sura-gaṇā rājan bhūtarayādayaḥ hiraṇyaromā vedaśirā ūrdhvabāhv-ādayo dvijāḥ |
8.5.4 | | patnī vikuṇṭhā śubhrasya vaikuṇṭhaiḥ sura-sattamaiḥ tayoḥ sva-kalayā jajñe vaikuṇṭho bhagavān svayam |
8.5.5 | | vaikuṇṭhaḥ kalpito yena loko loka-namaskṛtaḥ ramayā prārthyamānena devyā tat-priya-kāmyayā |
8.5.6 | | tasyānubhāvaḥ kathito guṇāś ca paramodayāḥ bhaumān reṇūn sa vimame yo viṣṇor varṇayed guṇān |
8.5.7 | | ṣaṣṭhaś ca cakṣuṣaḥ putraś cākṣuṣo nāma vai manuḥ pūru-pūruṣa-sudyumna- pramukhāś cākṣuṣātmajāḥ |
8.5.8 | | indro mantradrumas tatra devā āpyādayo gaṇāḥ munayas tatra vai rājan haviṣmad-vīrakādayaḥ |
8.5.9 | | tatrāpi devasambhūtyāṁ vairājasyābhavat sutaḥ ajito nāma bhagavān aṁśena jagataḥ patiḥ |
8.5.10 | | payodhiṁ yena nirmathya surāṇāṁ sādhitā sudhā bhramamāṇo ’mbhasi dhṛtaḥ kūrma-rūpeṇa mandaraḥ |
8.5.11-12 | | śrī-rājovāca yathā bhagavatā brahman mathitaḥ kṣīra-sāgaraḥ yad-arthaṁ vā yataś cādriṁ dadhārāmbucarātmanā yathāmṛtaṁ suraiḥ prāptaṁ kiṁ cānyad abhavat tataḥ etad bhagavataḥ karma vadasva paramādbhutam |
8.5.13 | | tvayā saṅkathyamānena mahimnā sātvatāṁ pateḥ nātitṛpyati me cittaṁ suciraṁ tāpa-tāpitam |
8.5.14 | | śrī-sūta uvāca sampṛṣṭo bhagavān evaṁ dvaipāyana-suto dvijāḥ abhinandya harer vīryam abhyācaṣṭuṁ pracakrame |
8.5.15-16 | | śrī-śuka uvāca yadā yuddhe ’surair devā badhyamānāḥ śitāyudhaiḥ gatāsavo nipatitā nottiṣṭheran sma bhūriśaḥ yadā durvāsaḥ śāpena sendrā lokās trayo nṛpa niḥśrīkāś cābhavaṁs tatra neśur ijyādayaḥ kriyāḥ |
8.5.17-18 | | niśāmyaitat sura-gaṇā mahendra-varuṇādayaḥ nādhyagacchan svayaṁ mantrair mantrayanto viniścitam tato brahma-sabhāṁ jagmur meror mūrdhani sarvaśaḥ sarvaṁ vijñāpayāṁ cakruḥ praṇatāḥ parameṣṭhine |
8.5.19-20 | | sa vilokyendra-vāyv-ādīn niḥsattvān vigata-prabhān lokān amaṅgala-prāyān asurān ayathā vibhuḥ samāhitena manasā saṁsmaran puruṣaṁ param uvācotphulla-vadano devān sa bhagavān paraḥ |
8.5.21 | | ahaṁ bhavo yūyam atho ’surādayo manuṣya-tiryag-druma-gharma-jātayaḥ yasyāvatārāṁśa-kalā-visarjitā vrajāma sarve śaraṇaṁ tam avyayam |
8.5.22 | | na yasya vadhyo na ca rakṣaṇīyo nopekṣaṇīyādaraṇīya-pakṣaḥ tathāpi sarga-sthiti-saṁyamārthaṁ dhatte rajaḥ-sattva-tamāṁsi kāle |
8.5.23 | | ayaṁ ca tasya sthiti-pālana-kṣaṇaḥ sattvaṁ juṣāṇasya bhavāya dehinām tasmād vrajāmaḥ śaraṇaṁ jagad-guruṁ svānāṁ sa no dhāsyati śaṁ sura-priyaḥ |
8.5.24 | | śrī-śuka uvāca ity ābhāṣya surān vedhāḥ saha devair arindama ajitasya padaṁ sākṣāj jagāma tamasaḥ param |
8.5.25 | | tatrādṛṣṭa-svarūpāya śruta-pūrvāya vai prabhuḥ stutim abrūta daivībhir gīrbhis tv avahitendriyaḥ |
8.5.26 | | śrī-brahmovāca avikriyaṁ satyam anantam ādyaṁ guhā-śayaṁ niṣkalam apratarkyam mano-’grayānaṁ vacasāniruktaṁ namāmahe deva-varaṁ vareṇyam |
8.5.27 | | vipaścitaṁ prāṇa-mano-dhiyātmanām arthendriyābhāsam anidram avraṇam chāyātapau yatra na gṛdhra-pakṣau tam akṣaraṁ khaṁ tri-yugaṁ vrajāmahe |
8.5.28 | | ajasya cakraṁ tv ajayeryamāṇaṁ manomayaṁ pañcadaśāram āśu tri-nābhi vidyuc-calam aṣṭa-nemi yad-akṣam āhus tam ṛtaṁ prapadye |
8.5.29 | | ya eka-varṇaṁ tamasaḥ paraṁ tad alokam avyaktam ananta-pāram āsāṁ cakāropasuparṇam enam upāsate yoga-rathena dhīrāḥ |
8.5.30 | | na yasya kaścātititarti māyāṁ yayā jano muhyati veda nārtham taṁ nirjitātmātma-guṇaṁ pareśaṁ namāma bhūteṣu samaṁ carantam |
8.5.31 | | ime vayaṁ yat-priyayaiva tanvā sattvena sṛṣṭā bahir-antar-āviḥ gatiṁ na sūkṣmām ṛṣayaś ca vidmahe kuto ’surādyā itara-pradhānāḥ |
8.5.32 | | pādau mahīyaṁ sva-kṛtaiva yasya catur-vidho yatra hi bhūta-sargaḥ sa vai mahā-pūruṣa ātma-tantraḥ prasīdatāṁ brahma mahā-vibhūtiḥ |
8.5.33 | | ambhas tu yad-reta udāra-vīryaṁ sidhyanti jīvanty uta vardhamānāḥ lokā yato ’thākhila-loka-pālāḥ prasīdatāṁ naḥ sa mahā-vibhūtiḥ |
8.5.34 | | somaṁ mano yasya samāmananti divaukasāṁ yo balam andha āyuḥ īśo nagānāṁ prajanaḥ prajānāṁ prasīdatāṁ naḥ sa mahā-vibhūtiḥ |
8.5.35 | | agnir mukhaṁ yasya tu jāta-vedā jātaḥ kriyā-kāṇḍa-nimitta-janmā antaḥ-samudre ’nupacan sva-dhātūn prasīdatāṁ naḥ sa mahā-vibhūtiḥ |
8.5.36 | | yac-cakṣur āsīt taraṇir deva-yānaṁ trayīmayo brahmaṇa eṣa dhiṣṇyam dvāraṁ ca mukter amṛtaṁ ca mṛtyuḥ prasīdatāṁ naḥ sa mahā-vibhūtiḥ |
8.5.37 | | prāṇād abhūd yasya carācarāṇāṁ prāṇaḥ saho balam ojaś ca vāyuḥ anvāsma samrājam ivānugā vayaṁ prasīdatāṁ naḥ sa mahā-vibhūtiḥ |
8.5.38 | | śrotrād diśo yasya hṛdaś ca khāni prajajñire khaṁ puruṣasya nābhyāḥ prāṇendriyātmāsu-śarīra-ketaḥ prasīdatāṁ naḥ sa mahā-vibhūtiḥ |
8.5.39 | | balān mahendras tri-daśāḥ prasādān manyor girīśo dhiṣaṇād viriñcaḥ khebhyas tu chandāṁsy ṛṣayo meḍhrataḥ kaḥ prasīdatāṁ naḥ sa mahā-vibhūtiḥ |
8.5.40 | | śrīr vakṣasaḥ pitaraś chāyayāsan dharmaḥ stanād itaraḥ pṛṣṭhato ’bhūt dyaur yasya śīrṣṇo ’psaraso vihārāt prasīdatāṁ naḥ sa mahā-vibhūtiḥ |
8.5.41 | | vipro mukhād brahma ca yasya guhyaṁ rājanya āsīd bhujayor balaṁ ca ūrvor viḍ ojo ’ṅghrir aveda-śūdrau prasīdatāṁ naḥ sa mahā-vibhūtiḥ |
8.5.42 | | lobho ’dharāt prītir upary abhūd dyutir nastaḥ paśavyaḥ sparśena kāmaḥ bhruvor yamaḥ pakṣma-bhavas tu kālaḥ prasīdatāṁ naḥ sa mahā-vibhūtiḥ |
8.5.43 | | dravyaṁ vayaḥ karma guṇān viśeṣaṁ yad-yoga-māyā-vihitān vadanti yad durvibhāvyaṁ prabudhāpabādhaṁ prasīdatāṁ naḥ sa mahā-vibhūtiḥ |
8.5.44 | | namo ’stu tasmā upaśānta-śaktaye svārājya-lābha-pratipūritātmane guṇeṣu māyā-raciteṣu vṛttibhir na sajjamānāya nabhasvad-ūtaye |
8.5.45 | | sa tvaṁ no darśayātmānam asmat-karaṇa-gocaram prapannānāṁ didṛkṣūṇāṁ sasmitaṁ te mukhāmbujam |
8.5.46 | | tais taiḥ svecchā-bhūtai rūpaiḥ kāle kāle svayaṁ vibho karma durviṣahaṁ yan no bhagavāṁs tat karoti hi |
8.5.47 | | kleśa-bhūry-alpa-sārāṇi karmāṇi viphalāni vā dehināṁ viṣayārtānāṁ na tathaivārpitaṁ tvayi |
8.5.48 | | nāvamaḥ karma-kalpo ’pi viphalāyeśvarārpitaḥ kalpate puruṣasyaiva sa hy ātmā dayito hitaḥ |
8.5.49 | | yathā hi skandha-śākhānāṁ taror mūlāvasecanam evam ārādhanaṁ viṣṇoḥ sarveṣām ātmanaś ca hi |
8.5.50 | | namas tubhyam anantāya durvitarkyātma-karmaṇe nirguṇāya guṇeśāya sattva-sthāya ca sāmpratam |
|