Śrīmad-Bhāgavatam
Canto 4 - The Creation of the Fourth Order

<< 20 - Lord Viṣṇu’s Appearance in the Sacrificial Arena of Mahārāja Pṛthu >>

    Index        Transliteration        Devanagari        Description    
4.20.1maitreya uvāca bhagavān api vaikuṇṭhaḥ sākaṁ maghavatā vibhuḥ yajñair yajña-patis tuṣṭo yajña-bhuk tam abhāṣata
4.20.2śrī-bhagavān uvāca eṣa te ’kārṣīd bhaṅgaṁ haya-medha-śatasya ha kṣamāpayata ātmānam amuṣya kṣantum arhasi
4.20.3sudhiyaḥ sādhavo loke naradeva narottamāḥ nābhidruhyanti bhūtebhyo yarhi nātmā kalevaram
4.20.4puruṣā yadi muhyanti tvādṛśā deva-māyayā śrama eva paraṁ jāto dīrghayā vṛddha-sevayā
4.20.5ataḥ kāyam imaṁ vidvān avidyā-kāma-karmabhiḥ ārabdha iti naivāsmin pratibuddho ’nuṣajjate
4.20.6asaṁsaktaḥ śarīre ’sminn amunotpādite gṛhe apatye draviṇe vāpi kaḥ kuryān mamatāṁ budhaḥ
4.20.7ekaḥ śuddhaḥ svayaṁ-jyotir nirguṇo ’sau guṇāśrayaḥ sarva-go ’nāvṛtaḥ sākṣī nirātmātmātmanaḥ paraḥ
4.20.8ya evaṁ santam ātmānam ātma-sthaṁ veda pūruṣaḥ nājyate prakṛti-stho ’pi tad-guṇaiḥ sa mayi sthitaḥ
4.20.9yaḥ sva-dharmeṇa māṁ nityaṁ nirāśīḥ śraddhayānvitaḥ bhajate śanakais tasya mano rājan prasīdati
4.20.10parityakta-guṇaḥ samyag darśano viśadāśayaḥ śāntiṁ me samavasthānaṁ brahma kaivalyam aśnute
4.20.11udāsīnam ivādhyakṣaṁ dravya-jñāna-kriyātmanām kūṭa-stham imam ātmānaṁ yo vedāpnoti śobhanam
4.20.12bhinnasya liṅgasya guṇa-pravāho dravya-kriyā-kāraka-cetanātmanaḥ dṛṣṭāsu sampatsu vipatsu sūrayo na vikriyante mayi baddha-sauhṛdāḥ
4.20.13samaḥ samānottama-madhyamādhamaḥ sukhe ca duḥkhe ca jitendriyāśayaḥ mayopakḷptākhila-loka-saṁyuto vidhatsva vīrākhila-loka-rakṣaṇam
4.20.14śreyaḥ prajā-pālanam eva rājño yat sāmparāye sukṛtāt ṣaṣṭham aṁśam hartānyathā hṛta-puṇyaḥ prajānām arakṣitā kara-hāro ’gham atti
4.20.15evaṁ dvijāgryānumatānuvṛtta- dharma-pradhāno ’nyatamo ’vitāsyāḥ hrasvena kālena gṛhopayātān draṣṭāsi siddhān anurakta-lokaḥ
4.20.16varaṁ ca mat kañcana mānavendra vṛṇīṣva te ’haṁ guṇa-śīla-yantritaḥ nāhaṁ makhair vai sulabhas tapobhir yogena vā yat sama-citta-vartī
4.20.17maitreya uvāca sa itthaṁ loka-guruṇā viṣvaksenena viśva-jit anuśāsita ādeśaṁ śirasā jagṛhe hareḥ
4.20.18spṛśantaṁ pādayoḥ premṇā vrīḍitaṁ svena karmaṇā śata-kratuṁ pariṣvajya vidveṣaṁ visasarja ha
4.20.19bhagavān atha viśvātmā pṛthunopahṛtārhaṇaḥ samujjihānayā bhaktyā gṛhīta-caraṇāmbujaḥ
4.20.20prasthānābhimukho ’py enam anugraha-vilambitaḥ paśyan padma-palāśākṣo na pratasthe suhṛt satām
4.20.21sa ādi-rājo racitāñjalir hariṁ vilokituṁ nāśakad aśru-locanaḥ na kiñcanovāca sa bāṣpa-viklavo hṛdopaguhyāmum adhād avasthitaḥ
4.20.22athāvamṛjyāśru-kalā vilokayann atṛpta-dṛg-gocaram āha pūruṣam padā spṛśantaṁ kṣitim aṁsa unnate vinyasta-hastāgram uraṅga-vidviṣaḥ
4.20.23pṛthur uvāca varān vibho tvad varadeśvarād budhaḥ kathaṁ vṛṇīte guṇa-vikriyātmanām ye nārakāṇām api santi dehināṁ tān īśa kaivalya-pate vṛṇe na ca
4.20.24na kāmaye nātha tad apy ahaṁ kvacin na yatra yuṣmac-caraṇāmbujāsavaḥ mahattamāntar-hṛdayān mukha-cyuto vidhatsva karṇāyutam eṣa me varaḥ
4.20.25sa uttamaśloka mahan-mukha-cyuto bhavat-padāmbhoja-sudhā kaṇānilaḥ smṛtiṁ punar vismṛta-tattva-vartmanāṁ kuyogināṁ no vitaraty alaṁ varaiḥ
4.20.26yaśaḥ śivaṁ suśrava ārya-saṅgame yadṛcchayā copaśṛṇoti te sakṛt kathaṁ guṇa-jño viramed vinā paśuṁ śrīr yat pravavre guṇa-saṅgrahecchayā
4.20.27athābhaje tvākhila-pūruṣottamaṁ guṇālayaṁ padma-kareva lālasaḥ apy āvayor eka-pati-spṛdhoḥ kalir na syāt kṛta-tvac-caraṇaika-tānayoḥ
4.20.28jagaj-jananyāṁ jagad-īśa vaiśasaṁ syād eva yat-karmaṇi naḥ samīhitam karoṣi phalgv apy uru dīna-vatsalaḥ sva eva dhiṣṇye ’bhiratasya kiṁ tayā
4.20.29bhajanty atha tvām ata eva sādhavo vyudasta-māyā-guṇa-vibhramodayam bhavat-padānusmaraṇād ṛte satāṁ nimittam anyad bhagavan na vidmahe
4.20.30manye giraṁ te jagatāṁ vimohinīṁ varaṁ vṛṇīṣveti bhajantam āttha yat vācā nu tantyā yadi te jano ’sitaḥ kathaṁ punaḥ karma karoti mohitaḥ
4.20.31tvan-māyayāddhā jana īśa khaṇḍito yad anyad āśāsta ṛtātmano ’budhaḥ yathā cared bāla-hitaṁ pitā svayaṁ tathā tvam evārhasi naḥ samīhitum
4.20.32maitreya uvāca ity ādi-rājena nutaḥ sa viśva-dṛk tam āha rājan mayi bhaktir astu te diṣṭyedṛśī dhīr mayi te kṛtā yayā māyāṁ madīyāṁ tarati sma dustyajām
4.20.33tat tvaṁ kuru mayādiṣṭam apramattaḥ prajāpate mad-ādeśa-karo lokaḥ sarvatrāpnoti śobhanam
4.20.34maitreya uvāca iti vainyasya rājarṣeḥ pratinandyārthavad vacaḥ pūjito ’nugṛhītvainaṁ gantuṁ cakre ’cyuto matim
4.20.35-36devarṣi-pitṛ-gandharva- siddha-cāraṇa-pannagāḥ kinnarāpsaraso martyāḥ khagā bhūtāny anekaśaḥ yajñeśvara-dhiyā rājñā vāg-vittāñjali-bhaktitaḥ sabhājitā yayuḥ sarve vaikuṇṭhānugatās tataḥ
4.20.37bhagavān api rājarṣeḥ sopādhyāyasya cācyutaḥ harann iva mano ’muṣya sva-dhāma pratyapadyata
4.20.38adṛṣṭāya namaskṛtya nṛpaḥ sandarśitātmane avyaktāya ca devānāṁ devāya sva-puraṁ yayau
Donate to Bhaktivedanta Library