Śrīmad-Bhāgavatam
Canto 4 - The Creation of the Fourth Order

<< 19 - King Pṛthu’s One Hundred Horse Sacrifices >>

    Index        Transliteration        Devanagari        Description    
4.19.1maitreya uvāca athādīkṣata rājā tu hayamedha-śatena saḥ brahmāvarte manoḥ kṣetre yatra prācī sarasvatī
4.19.2tad abhipretya bhagavān karmātiśayam ātmanaḥ śata-kratur na mamṛṣe pṛthor yajña-mahotsavam
4.19.3yatra yajña-patiḥ sākṣād bhagavān harir īśvaraḥ anvabhūyata sarvātmā sarva-loka-guruḥ prabhuḥ
4.19.4anvito brahma-śarvābhyāṁ loka-pālaiḥ sahānugaiḥ upagīyamāno gandharvair munibhiś cāpsaro-gaṇaiḥ
4.19.5siddhā vidyādharā daityā dānavā guhyakādayaḥ sunanda-nanda-pramukhāḥ pārṣada-pravarā hareḥ
4.19.6kapilo nārado datto yogeśāḥ sanakādayaḥ tam anvīyur bhāgavatā ye ca tat-sevanotsukāḥ
4.19.7yatra dharma-dughā bhūmiḥ sarva-kāma-dughā satī dogdhi smābhīpsitān arthān yajamānasya bhārata
4.19.8ūhuḥ sarva-rasān nadyaḥ kṣīra-dadhy-anna-go-rasān taravo bhūri-varṣmāṇaḥ prāsūyanta madhu-cyutaḥ
4.19.9sindhavo ratna-nikarān girayo ’nnaṁ catur-vidham upāyanam upājahruḥ sarve lokāḥ sa-pālakāḥ
4.19.10iti cādhokṣajeśasya pṛthos tu paramodayam asūyan bhagavān indraḥ pratighātam acīkarat
4.19.11carameṇāśvamedhena yajamāne yajuṣ-patim vainye yajña-paśuṁ spardhann apovāha tirohitaḥ
4.19.12tam atrir bhagavān aikṣat tvaramāṇaṁ vihāyasā āmuktam iva pākhaṇḍaṁ yo ’dharme dharma-vibhramaḥ
4.19.13atriṇā codito hantuṁ pṛthu-putro mahā-rathaḥ anvadhāvata saṅkruddhas tiṣṭha tiṣṭheti cābravīt
4.19.14taṁ tādṛśākṛtiṁ vīkṣya mene dharmaṁ śarīriṇam jaṭilaṁ bhasmanācchannaṁ tasmai bāṇaṁ na muñcati
4.19.15vadhān nivṛttaṁ taṁ bhūyo hantave ’trir acodayat jahi yajña-hanaṁ tāta mahendraṁ vibudhādhamam
4.19.16evaṁ vainya-sutaḥ proktas tvaramāṇaṁ vihāyasā anvadravad abhikruddho rāvaṇaṁ gṛdhra-rāḍ iva
4.19.17so ’śvaṁ rūpaṁ ca tad dhitvā tasmā antarhitaḥ svarāṭ vīraḥ sva-paśum ādāya pitur yajñam upeyivān
4.19.18tat tasya cādbhutaṁ karma vicakṣya paramarṣayaḥ nāmadheyaṁ dadus tasmai vijitāśva iti prabho
4.19.19upasṛjya tamas tīvraṁ jahārāśvaṁ punar hariḥ caṣāla-yūpataś channo hiraṇya-raśanaṁ vibhuḥ
4.19.20atriḥ sandarśayām āsa tvaramāṇaṁ vihāyasā kapāla-khaṭvāṅga-dharaṁ vīro nainam abādhata
4.19.21atriṇā coditas tasmai sandadhe viśikhaṁ ruṣā so ’śvaṁ rūpaṁ ca tad dhitvā tasthāv antarhitaḥ svarāṭ
4.19.22vīraś cāśvam upādāya pitṛ-yajñam athāvrajat tad avadyaṁ hare rūpaṁ jagṛhur jñāna-durbalāḥ
4.19.23yāni rūpāṇi jagṛhe indro haya-jihīrṣayā tāni pāpasya khaṇḍāni liṅgaṁ khaṇḍam ihocyate
4.19.24-25evam indre haraty aśvaṁ vainya-yajña-jighāṁsayā tad-gṛhīta-visṛṣṭeṣu pākhaṇḍeṣu matir nṛṇām dharma ity upadharmeṣu nagna-rakta-paṭādiṣu prāyeṇa sajjate bhrāntyā peśaleṣu ca vāgmiṣu
4.19.26tad abhijñāya bhagavān pṛthuḥ pṛthu-parākramaḥ indrāya kupito bāṇam ādattodyata-kārmukaḥ
4.19.27tam ṛtvijaḥ śakra-vadhābhisandhitaṁ vicakṣya duṣprekṣyam asahya-raṁhasam nivārayām āsur aho mahā-mate na yujyate ’trānya-vadhaḥ pracoditāt
4.19.28vayaṁ marutvantam ihārtha-nāśanaṁ hvayāmahe tvac-chravasā hata-tviṣam ayātayāmopahavair anantaraṁ prasahya rājan juhavāma te ’hitam
4.19.29ity āmantrya kratu-patiṁ vidurāsyartvijo ruṣā srug-ghastāñ juhvato ’bhyetya svayambhūḥ pratyaṣedhata
4.19.30na vadhyo bhavatām indro yad yajño bhagavat-tanuḥ yaṁ jighāṁsatha yajñena yasyeṣṭās tanavaḥ surāḥ
4.19.31tad idaṁ paśyata mahad- dharma-vyatikaraṁ dvijāḥ indreṇānuṣṭhitaṁ rājñaḥ karmaitad vijighāṁsatā
4.19.32pṛthu-kīrteḥ pṛthor bhūyāt tarhy ekona-śata-kratuḥ alaṁ te kratubhiḥ sviṣṭair yad bhavān mokṣa-dharma-vit
4.19.33naivātmane mahendrāya roṣam āhartum arhasi ubhāv api hi bhadraṁ te uttamaśloka-vigrahau
4.19.34māsmin mahārāja kṛthāḥ sma cintāṁ niśāmayāsmad-vaca ādṛtātmā yad dhyāyato daiva-hataṁ nu kartuṁ mano ’tiruṣṭaṁ viśate tamo ’ndham
4.19.35kratur viramatām eṣa deveṣu duravagrahaḥ dharma-vyatikaro yatra pākhaṇḍair indra-nirmitaiḥ
4.19.36ebhir indropasaṁsṛṣṭaiḥ pākhaṇḍair hāribhir janam hriyamāṇaṁ vicakṣvainaṁ yas te yajña-dhrug aśva-muṭ
4.19.37bhavān paritrātum ihāvatīrṇo dharmaṁ janānāṁ samayānurūpam venāpacārād avaluptam adya tad-dehato viṣṇu-kalāsi vainya
4.19.38sa tvaṁ vimṛśyāsya bhavaṁ prajāpate saṅkalpanaṁ viśva-sṛjāṁ pipīpṛhi aindrīṁ ca māyām upadharma-mātaraṁ pracaṇḍa-pākhaṇḍa-pathaṁ prabho jahi
4.19.39maitreya uvāca itthaṁ sa loka-guruṇā samādiṣṭo viśāmpatiḥ tathā ca kṛtvā vātsalyaṁ maghonāpi ca sandadhe
4.19.40kṛtāvabhṛtha-snānāya pṛthave bhūri-karmaṇe varān dadus te varadā ye tad-barhiṣi tarpitāḥ
4.19.41viprāḥ satyāśiṣas tuṣṭāḥ śraddhayā labdha-dakṣiṇāḥ āśiṣo yuyujuḥ kṣattar ādi-rājāya sat-kṛtāḥ
4.19.42tvayāhūtā mahā-bāho sarva eva samāgatāḥ pūjitā dāna-mānābhyāṁ pitṛ-devarṣi-mānavāḥ
Donate to Bhaktivedanta Library