|
| 3.5.1 | | śrī-śuka uvāca dvāri dyu-nadyā ṛṣabhaḥ kurūṇāṁ maitreyam āsīnam agādha-bodham kṣattopasṛtyācyuta-bhāva-siddhaḥ papraccha sauśīlya-guṇābhitṛptaḥ |
| 3.5.2 | | vidura uvāca sukhāya karmāṇi karoti loko na taiḥ sukhaṁ vānyad-upāramaṁ vā vindeta bhūyas tata eva duḥkhaṁ yad atra yuktaṁ bhagavān vaden naḥ |
| 3.5.3 | | janasya kṛṣṇād vimukhasya daivād adharma-śīlasya suduḥkhitasya anugrahāyeha caranti nūnaṁ bhūtāni bhavyāni janārdanasya |
| 3.5.4 | | tat sādhu-varyādiśa vartma śaṁ naḥ saṁrādhito bhagavān yena puṁsām hṛdi sthito yacchati bhakti-pūte jñānaṁ sa-tattvādhigamaṁ purāṇam |
| 3.5.5 | | karoti karmāṇi kṛtāvatāro yāny ātma-tantro bhagavāṁs tryadhīśaḥ yathā sasarjāgra idaṁ nirīhaḥ saṁsthāpya vṛttiṁ jagato vidhatte |
| 3.5.6 | | yathā punaḥ sve kha idaṁ niveśya śete guhāyāṁ sa nivṛtta-vṛttiḥ yogeśvarādhīśvara eka etad anupraviṣṭo bahudhā yathāsīt |
| 3.5.7 | | krīḍan vidhatte dvija-go-surāṇāṁ kṣemāya karmāṇy avatāra-bhedaiḥ mano na tṛpyaty api śṛṇvatāṁ naḥ suśloka-mauleś caritāmṛtāni |
| 3.5.8 | | yais tattva-bhedair adhiloka-nātho lokān alokān saha lokapālān acīkḷpad yatra hi sarva-sattva- nikāya-bhedo ’dhikṛtaḥ pratītaḥ |
| 3.5.9 | | yena prajānām uta ātma-karma- rūpābhidhānāṁ ca bhidāṁ vyadhatta nārāyaṇo viśvasṛg ātma-yonir etac ca no varṇaya vipra-varya |
| 3.5.10 | | parāvareṣāṁ bhagavan vratāni śrutāni me vyāsa-mukhād abhīkṣṇam atṛpnuma kṣulla-sukhāvahānāṁ teṣām ṛte kṛṣṇa-kathāmṛtaughāt |
| 3.5.11 | | kas tṛpnuyāt tīrtha-pado ’bhidhānāt satreṣu vaḥ sūribhir īḍyamānāt yaḥ karṇa-nāḍīṁ puruṣasya yāto bhava-pradāṁ geha-ratiṁ chinatti |
| 3.5.12 | | munir vivakṣur bhagavad-guṇānāṁ sakhāpi te bhāratam āha kṛṣṇaḥ yasmin nṛṇāṁ grāmya-sukhānuvādair matir gṛhītā nu hareḥ kathāyām |
| 3.5.13 | | sā śraddadhānasya vivardhamānā viraktim anyatra karoti puṁsaḥ hareḥ padānusmṛti-nirvṛtasya samasta-duḥkhāpyayam āśu dhatte |
| 3.5.14 | | tāñ chocya-śocyān avido ’nuśoce hareḥ kathāyāṁ vimukhān aghena kṣiṇoti devo ’nimiṣas tu yeṣām āyur vṛthā-vāda-gati-smṛtīnām |
| 3.5.15 | | tad asya kauṣārava śarma-dātur hareḥ kathām eva kathāsu sāram uddhṛtya puṣpebhya ivārta-bandho śivāya naḥ kīrtaya tīrtha-kīrteḥ |
| 3.5.16 | | sa viśva-janma-sthiti-saṁyamārthe kṛtāvatāraḥ pragṛhīta-śaktiḥ cakāra karmāṇy atipūruṣāṇi yānīśvaraḥ kīrtaya tāni mahyam |
| 3.5.17 | | śrī-śuka uvāca sa evaṁ bhagavān pṛṣṭaḥ kṣattrā kauṣāravo muniḥ puṁsāṁ niḥśreyasārthena tam āha bahu-mānayan |
| 3.5.18 | | maitreya uvāca sādhu pṛṣṭaṁ tvayā sādho lokān sādhv anugṛhṇatā kīrtiṁ vitanvatā loke ātmano ’dhokṣajātmanaḥ |
| 3.5.19 | | naitac citraṁ tvayi kṣattar bādarāyaṇa-vīryaje gṛhīto ’nanya-bhāvena yat tvayā harir īśvaraḥ |
| 3.5.20 | | māṇḍavya-śāpād bhagavān prajā-saṁyamano yamaḥ bhrātuḥ kṣetre bhujiṣyāyāṁ jātaḥ satyavatī-sutāt |
| 3.5.21 | | bhavān bhagavato nityaṁ sammataḥ sānugasya ha yasya jñānopadeśāya mādiśad bhagavān vrajan |
| 3.5.22 | | atha te bhagaval-līlā yoga-māyorubṛṁhitāḥ viśva-sthity-udbhavāntārthā varṇayāmy anupūrvaśaḥ |
| 3.5.23 | | bhagavān eka āsedam agra ātmātmanāṁ vibhuḥ ātmecchānugatāv ātmā nānā-maty-upalakṣaṇaḥ |
| 3.5.24 | | sa vā eṣa tadā draṣṭā nāpaśyad dṛśyam ekarāṭ mene ’santam ivātmānaṁ supta-śaktir asupta-dṛk |
| 3.5.25 | | sā vā etasya saṁdraṣṭuḥ śaktiḥ sad-asad-ātmikā māyā nāma mahā-bhāga yayedaṁ nirmame vibhuḥ |
| 3.5.26 | | kāla-vṛttyā tu māyāyāṁ guṇa-mayyām adhokṣajaḥ puruṣeṇātma-bhūtena vīryam ādhatta vīryavān |
| 3.5.27 | | tato ’bhavan mahat-tattvam avyaktāt kāla-coditāt vijñānātmātma-deha-sthaṁ viśvaṁ vyañjaṁs tamo-nudaḥ |
| 3.5.28 | | so ’py aṁśa-guṇa-kālātmā bhagavad-dṛṣṭi-gocaraḥ ātmānaṁ vyakarod ātmā viśvasyāsya sisṛkṣayā |
| 3.5.29 | | mahat-tattvād vikurvāṇād ahaṁ-tattvaṁ vyajāyata kārya-kāraṇa-kartrātmā bhūtendriya-mano-mayaḥ vaikārikas taijasaś ca tāmasaś cety ahaṁ tridhā |
| 3.5.30 | | ahaṁ-tattvād vikurvāṇān mano vaikārikād abhūt vaikārikāś ca ye devā arthābhivyañjanaṁ yataḥ |
| 3.5.31 | | taijasānīndriyāṇy eva jñāna-karma-mayāni ca |
| 3.5.32 | | tāmaso bhūta-sūkṣmādir .. | | yataḥ khaṁ liṅgam ātmanaḥ |
| 3.5.33 | | kāla-māyāṁśa-yogena bhagavad-vīkṣitaṁ nabhaḥ nabhaso ’nusṛtaṁ sparśaṁ vikurvan nirmame ’nilam |
| 3.5.34 | | anilo ’pi vikurvāṇo nabhasoru-balānvitaḥ sasarja rūpa-tanmātraṁ jyotir lokasya locanam |
| 3.5.35 | | anilenānvitaṁ jyotir vikurvat paravīkṣitam ādhattāmbho rasa-mayaṁ kāla-māyāṁśa-yogataḥ |
| 3.5.36 | | jyotiṣāmbho ’nusaṁsṛṣṭaṁ vikurvad brahma-vīkṣitam mahīṁ gandha-guṇām ādhāt kāla-māyāṁśa-yogataḥ |
| 3.5.37 | | bhūtānāṁ nabha-ādīnāṁ yad yad bhavyāvarāvaram teṣāṁ parānusaṁsargād yathā saṅkhyaṁ guṇān viduḥ |
| 3.5.38 | | ete devāḥ kalā viṣṇoḥ kāla-māyāṁśa-liṅginaḥ nānātvāt sva-kriyānīśāḥ procuḥ prāñjalayo vibhum |
| 3.5.39 | | devā ūcuḥ namāma te deva padāravindaṁ prapanna-tāpopaśamātapatram yan-mūla-ketā yatayo ’ñjasoru- saṁsāra-duḥkhaṁ bahir utkṣipanti |
| 3.5.40 | | dhātar yad asmin bhava īśa jīvās tāpa-trayeṇābhihatā na śarma ātman labhante bhagavaṁs tavāṅghri- cchāyāṁ sa-vidyām ata āśrayema |
| 3.5.41 | | mārganti yat te mukha-padma-nīḍaiś chandaḥ-suparṇair ṛṣayo vivikte yasyāgha-marṣoda-sarid-varāyāḥ padaṁ padaṁ tīrtha-padaḥ prapannāḥ |
| 3.5.42 | | yac chraddhayā śrutavatyā ca bhaktyā sammṛjyamāne hṛdaye ’vadhāya jñānena vairāgya-balena dhīrā vrajema tat te ’ṅghri-saroja-pīṭham |
| 3.5.43 | | viśvasya janma-sthiti-saṁyamārthe kṛtāvatārasya padāmbujaṁ te vrajema sarve śaraṇaṁ yad īśa smṛtaṁ prayacchaty abhayaṁ sva-puṁsām |
| 3.5.44 | | yat sānubandhe ’sati deha-gehe mamāham ity ūḍha-durāgrahāṇām puṁsāṁ sudūraṁ vasato ’pi puryāṁ bhajema tat te bhagavan padābjam |
| 3.5.45 | | tān vai hy asad-vṛttibhir akṣibhir ye parāhṛtāntar-manasaḥ pareśa atho na paśyanty urugāya nūnaṁ ye te padanyāsa-vilāsa-lakṣyāḥ |
| 3.5.46 | | pānena te deva kathā-sudhāyāḥ pravṛddha-bhaktyā viśadāśayā ye vairāgya-sāraṁ pratilabhya bodhaṁ yathāñjasānvīyur akuṇṭha-dhiṣṇyam |
| 3.5.47 | | tathāpare cātma-samādhi-yoga- balena jitvā prakṛtiṁ baliṣṭhām tvām eva dhīrāḥ puruṣaṁ viśanti teṣāṁ śramaḥ syān na tu sevayā te |
| 3.5.48 | | tat te vayaṁ loka-sisṛkṣayādya tvayānusṛṣṭās tribhir ātmabhiḥ sma sarve viyuktāḥ sva-vihāra-tantraṁ na śaknumas tat pratihartave te |
| 3.5.49 | | yāvad baliṁ te ’ja harāma kāle yathā vayaṁ cānnam adāma yatra yathobhayeṣāṁ ta ime hi lokā baliṁ haranto ’nnam adanty anūhāḥ |
| 3.5.50 | | tvaṁ naḥ surāṇām asi sānvayānāṁ kūṭa-stha ādyaḥ puruṣaḥ purāṇaḥ tvaṁ deva śaktyāṁ guṇa-karma-yonau retas tv ajāyāṁ kavim ādadhe ’jaḥ |
| 3.5.51 | | tato vayaṁ mat-pramukhā yad-arthe babhūvimātman karavāma kiṁ te tvaṁ naḥ sva-cakṣuḥ paridehi śaktyā deva kriyārthe yad-anugrahāṇām |
|
English
Español
Pусский
Português
