Library
Home
Śrīla Prabhupāda
ISKCON
Languages
English
Español
Pусский
Português
English - Español
English - Pусский
English - Português
Español - Pусский
Español - Português
Pусский - Português
Authors
Books
Basics
Reference
Essays
Narrative by Ācaryas
Philosophical by Ācaryas
By Śrīla Prabhupāda
The Great Classics
About Śrīla Prabhupāda
Narrative by Prabhupāda's Disciples
Philosophical by Prabhupāda's Disciples
Magazines
All the Library
Websites
ISKCON Virtual Temple
Virtual Istagosthi
Vaiṣṇava Calendar
Kṛṣṇa West
Śrīmad-Bhāgavatam
Canto 11 - General History
<<
22 - Enumeration of the Elements of Material Creation
>>
Index
Transliteration
Devanagari
Description
11.22.1-3
śrī-uddhava uvāca
kati tattvāni viśveśa
saṅkhyātāny ṛṣibhiḥ prabho
navaikādaśa pañca trīṇy
āttha tvam iha śuśruma
kecit ṣaḍ-viṁśatiṁ prāhur
apare pañca-viṁśatiṁ
saptaike nava ṣaṭ kecic
catvāry ekādaśāpare
kecit saptadaśa prāhuḥ
ṣoḍaśaike trayodaśa
etāvattvaṁ hi saṅkhyānām
ṛṣayo yad-vivakṣayā
gāyanti pṛthag āyuṣmann
idaṁ no vaktum arhasi
11.22.4
śrī-bhagavān uvāca
yuktaṁ ca santi sarvatra
bhāṣante brāhmaṇā yathā
māyāṁ madīyām udgṛhya
vadatāṁ kiṁ nu durghaṭam
11.22.5
naitad evaṁ yathāttha tvaṁ
yad ahaṁ vacmi tat tathā
evaṁ vivadatāṁ hetuṁ
śaktayo me duratyayāḥ
11.22.6
yāsāṁ vyatikarād āsīd
vikalpo vadatāṁ padam
prāpte śama-dame ’pyeti
vādas tam anu śāmyati
11.22.7
parasparānupraveśāt
tattvānāṁ puruṣarṣabha
paurvāparya-prasaṅkhyānaṁ
yathā vaktur vivakṣitam
11.22.8
ekasminn api dṛśyante
praviṣṭānītarāṇi ca
pūrvasmin vā parasmin vā
tattve tattvāni sarvaśaḥ
11.22.9
paurvāparyam ato ’mīṣāṁ
prasaṅkhyānam abhīpsatām
yathā viviktaṁ yad-vaktraṁ
gṛhṇīmo yukti-sambhavāt
11.22.10
anādy-avidyā-yuktasya
puruṣasyātma-vedanam
svato na sambhavād anyas
tattva-jño jñāna-do bhavet
11.22.11
puruṣeśvarayor atra
na vailakṣaṇyam aṇv api
tad-anya-kalpanāpārthā
jñānaṁ ca prakṛter guṇaḥ
11.22.12
prakṛtir guṇa-sāmyaṁ vai
prakṛter nātmano guṇāḥ
sattvaṁ rajas tama iti
sthity-utpatty-anta-hetavaḥ
11.22.13
sattvaṁ jñānaṁ rajaḥ karma
tamo ’jñānam ihocyate
guṇa-vyatikaraḥ kālaḥ
svabhāvaḥ sūtram eva ca
11.22.14
puruṣaḥ prakṛtir vyaktam
ahaṅkāro nabho ’nilaḥ
jyotir āpaḥ kṣitir iti
tattvāny uktāni me nava
11.22.15
śrotraṁ tvag darśanaṁ ghrāṇo
jihveti jñāna-śaktayaḥ
vāk-pāṇy-upastha-pāyv-aṅghriḥ
karmāṇy aṅgobhayaṁ manaḥ
11.22.16
śabdaḥ sparśo raso gandho
rūpaṁ cety artha-jātayaḥ
gaty-ukty-utsarga-śilpāni
karmāyatana-siddhayaḥ
11.22.17
sargādau prakṛtir hy asya
kārya-kāraṇa-rūpiṇī
sattvādibhir guṇair dhatte
puruṣo ’vyakta īkṣate
11.22.18
vyaktādayo vikurvāṇā
dhātavaḥ puruṣekṣayā
labdha-vīryāḥ sṛjanty aṇḍaṁ
saṁhatāḥ prakṛter balāt
11.22.19
saptaiva dhātava iti
tatrārthāḥ pañca khādayaḥ
jñānam ātmobhayādhāras
tato dehendriyāsavaḥ
11.22.20
ṣaḍ ity atrāpi bhūtāni
pañca ṣaṣṭhaḥ paraḥ pumān
tair yukta ātma-sambhūtaiḥ
sṛṣṭvedaṁ samapāviśat
11.22.21
catvāry eveti tatrāpi
teja āpo ’nnam ātmanaḥ
jātāni tair idaṁ jātaṁ
janmāvayavinaḥ khalu
11.22.22
saṅkhyāne saptadaśake
bhūta-mātrendriyāṇi ca
pañca pañcaika-manasā
ātmā saptadaśaḥ smṛtaḥ
11.22.23
tadvat ṣoḍaśa-saṅkhyāne
ātmaiva mana ucyate
bhūtendriyāṇi pañcaiva
mana ātmā trayodaśa
11.22.24
ekādaśatva ātmāsau
mahā-bhūtendriyāṇi ca
aṣṭau prakṛtayaś caiva
puruṣaś ca navety atha
11.22.25
iti nānā-prasaṅkhyānaṁ
tattvānām ṛṣibhiḥ kṛtam
sarvaṁ nyāyyaṁ yuktimattvād
viduṣāṁ kim aśobhanam
11.22.26
śrī-uddhava uvāca
prakṛtiḥ puruṣaś cobhau
yady apy ātma-vilakṣaṇau
anyonyāpāśrayāt kṛṣṇa
dṛśyate na bhidā tayoḥ
prakṛtau lakṣyate hy ātmā
prakṛtiś ca tathātmani
11.22.27
evaṁ me puṇḍarīkākṣa
mahāntaṁ saṁśayaṁ hṛdi
chettum arhasi sarva-jña
vacobhir naya-naipuṇaiḥ
11.22.28
tvatto jñānaṁ hi jīvānāṁ
pramoṣas te ’tra śaktitaḥ
tvam eva hy ātma-māyāyā
gatiṁ vettha na cāparaḥ
11.22.29
śrī-bhagavān uvāca
prakṛtiḥ puruṣaś ceti
vikalpaḥ puruṣarṣabha
eṣa vaikārikaḥ sargo
guṇa-vyatikarātmakaḥ
11.22.30
mamāṅga māyā guṇa-mayy anekadhā
vikalpa-buddhīś ca guṇair vidhatte
vaikārikas tri-vidho ’dhyātmam ekam
athādhidaivam adhibhūtam anyat
11.22.31
dṛg rūpam ārkaṁ vapur atra randhre
parasparaṁ sidhyati yaḥ svataḥ khe
ātmā yad eṣām aparo ya ādyaḥ
svayānubhūtyākhila-siddha-siddhiḥ
11.22.32
evaṁ tvag-ādi śravaṇādi cakṣur
jihvādi nāsādi ca citta-yuktam
11.22.33
yo ’sau guṇa-kṣobha-kṛto vikāraḥ
pradhāna-mūlān mahataḥ prasūtaḥ
ahaṁ tri-vṛn moha-vikalpa-hetur
vaikārikas tāmasa aindriyaś ca
11.22.34
ātmāparijñāna-mayo vivādo
hy astīti nāstīti bhidārtha-niṣṭhaḥ
vyartho ’pi naivoparameta puṁsāṁ
mattaḥ parāvṛtta-dhiyāṁ sva-lokāt
11.22.35-36
śrī-uddhava uvāca
tvattaḥ parāvṛtta-dhiyaḥ
sva-kṛtaiḥ karmabhiḥ prabho
uccāvacān yathā dehān
gṛhṇanti visṛjanti ca
tan mamākhyāhi govinda
durvibhāvyam anātmabhiḥ
na hy etat prāyaśo loke
vidvāṁsaḥ santi vañcitāḥ
11.22.37
śrī-bhagavān uvāca
manaḥ karma-mayaṁ ṇṝṇām
indriyaiḥ pañcabhir yutam
lokāl lokaṁ prayāty anya
ātmā tad anuvartate
11.22.38
dhyāyan mano ’nu viṣayān
dṛṣṭān vānuśrutān atha
udyat sīdat karma-tantraṁ
smṛtis tad anu śāmyati
11.22.39
viṣayābhiniveśena
nātmānaṁ yat smaret punaḥ
jantor vai kasyacid dhetor
mṛtyur atyanta-vismṛtiḥ
11.22.40
janma tv ātmatayā puṁsaḥ
sarva-bhāvena bhūri-da
viṣaya-svīkṛtiṁ prāhur
yathā svapna-manorathaḥ
11.22.41
svapnaṁ manorathaṁ cetthaṁ
prāktanaṁ na smaraty asau
tatra pūrvam ivātmānam
apūrvam cānupaśyati
11.22.42
indriyāyana-sṛṣṭyedaṁ
trai-vidhyaṁ bhāti vastuni
bahir-antar-bhidā-hetur
jano ’saj-jana-kṛd yathā
11.22.43
nityadā hy aṅga bhūtāni
bhavanti na bhavanti ca
kālenālakṣya-vegena
sūkṣmatvāt tan na dṛśyate
11.22.44
yathārciṣāṁ srotasāṁ ca
phalānāṁ vā vanaspateḥ
tathaiva sarva-bhūtānāṁ
vayo-’vasthādayaḥ kṛtāḥ
11.22.45
so ’yaṁ dīpo ’rciṣāṁ yadvat
srotasāṁ tad idaṁ jalam
so ’yaṁ pumān iti nṛṇāṁ
mṛṣā gīr dhīr mṛṣāyuṣām
11.22.46
mā svasya karma-bījena
jāyate so ’py ayaṁ pumān
mriyate vāmaro bhrāntyā
yathāgnir dāru-saṁyutaḥ
11.22.47
niṣeka-garbha-janmāni
bālya-kaumāra-yauvanam
vayo-madhyaṁ jarā mṛtyur
ity avasthās tanor nava
11.22.48
etā manoratha-mayīr
hānyasyoccāvacās tanūḥ
guṇa-saṅgād upādatte
kvacit kaścij jahāti ca
11.22.49
ātmanaḥ pitṛ-putrābhyām
anumeyau bhavāpyayau
na bhavāpyaya-vastūnām
abhijño dvaya-lakṣaṇaḥ
11.22.50
taror bīja-vipākābhyāṁ
yo vidvāñ janma-saṁyamau
taror vilakṣaṇo draṣṭā
evaṁ draṣṭā tanoḥ pṛthak
11.22.51
prakṛter evam ātmānam
avivicyābudhaḥ pumān
tattvena sparśa-sammūḍhaḥ
saṁsāraṁ pratipadyate
11.22.52
sattva-saṅgād ṛṣīn devān
rajasāsura-mānuṣān
tamasā bhūta-tiryaktvaṁ
bhrāmito yāti karmabhiḥ
11.22.53
nṛtyato gāyataḥ paśyan
yathaivānukaroti tān
evaṁ buddhi-guṇān paśyann
anīho ’py anukāryate
11.22.54-55
yathāmbhasā pracalatā
taravo ’pi calā iva
cakṣuṣā bhrāmyamāṇena
dṛśyate bhramatīva bhūḥ
yathā manoratha-dhiyo
viṣayānubhavo mṛṣā
svapna-dṛṣṭāś ca dāśārha
tathā saṁsāra ātmanaḥ
11.22.56
arthe hy avidyamāne ’pi
saṁsṛtir na nivartate
dhyāyato viṣayān asya
svapne ’narthāgamo yathā
11.22.57
tasmād uddhava mā bhuṅkṣva
viṣayān asad-indriyaiḥ
ātmāgrahaṇa-nirbhātaṁ
paśya vaikalpikaṁ bhramam
11.22.58-59
kṣipto ’vamānito ’sadbhiḥ
pralabdho ’sūyito ’tha vā
tāḍitaḥ sanniruddho vā
vṛttyā vā parihāpitaḥ
niṣṭhyuto mūtrito vājñair
bahudhaivaṁ prakampitaḥ
śreyas-kāmaḥ kṛcchra-gata
ātmanātmānam uddharet
11.22.60
śrī-uddhava uvāca
yathaivam anubudhyeyaṁ
vada no vadatāṁ vara
11.22.61
su-duḥsaham imaṁ manya
ātmany asad-atikramam
viduṣām api viśvātman
prakṛtir hi balīyasī
ṛte tvad-dharma-niratān
śāntāṁs te caraṇālayān
<< Anterior
|
Siguiente >>
Otros idiomas:
Pares de idiomas:
Clases en Audio/video:>
Obtener libro:
Copyright:
Help:
Donate to Bhaktivedanta Library