Śrīmad-Bhāgavatam
Canto 11 - General History

<< 11 - The Symptoms of Conditioned and Liberated Living Entities >>

    Index        Transliteration        Devanagari        Description    
11.11.1śrī-bhagavān uvāca baddho mukta iti vyākhyā guṇato me na vastutaḥ guṇasya māyā-mūlatvān na me mokṣo na bandhanam
11.11.2śoka-mohau sukhaṁ duḥkhaṁ dehāpattiś ca māyayā svapno yathātmanaḥ khyātiḥ saṁsṛtir na tu vāstavī
11.11.3vidyāvidye mama tanū viddhy uddhava śarīriṇām mokṣa-bandha-karī ādye māyayā me vinirmite
11.11.4ekasyaiva mamāṁśasya jīvasyaiva mahā-mate bandho ’syāvidyayānādir vidyayā ca tathetaraḥ
11.11.5atha baddhasya muktasya vailakṣaṇyaṁ vadāmi te viruddha-dharmiṇos tāta sthitayor eka-dharmiṇi
11.11.6suparṇāv etau sadṛśau sakhāyau yadṛcchayaitau kṛta-nīḍau ca vṛkṣe ekas tayoḥ khādati pippalānnam anyo niranno ’pi balena bhūyān
11.11.7ātmānam anyaṁ ca sa veda vidvān apippalādo na tu pippalādaḥ yo ’vidyayā yuk sa tu nitya-baddho vidyā-mayo yaḥ sa tu nitya-muktaḥ
11.11.8deha-stho ’pi na deha-stho vidvān svapnād yathotthitaḥ adeha-stho ’pi deha-sthaḥ kumatiḥ svapna-dṛg yathā
11.11.9indriyair indriyārtheṣu guṇair api guṇeṣu ca gṛhyamāṇeṣv ahaṁ kuryān na vidvān yas tv avikriyaḥ
11.11.10daivādhīne śarīre ’smin guṇa-bhāvyena karmaṇā vartamāno ’budhas tatra kartāsmīti nibadhyate
11.11.11evaṁ viraktaḥ śayana āsanāṭana-majjane darśana-sparśana-ghrāṇa- bhojana-śravaṇādiṣu na tathā badhyate vidvān tatra tatrādayan guṇān
11.11.21-13prakṛti-stho ’py asaṁsakto yathā khaṁ savitānilaḥ vaiśāradyekṣayāsaṅga- śitayā chinna-saṁśayaḥ pratibuddha iva svapnān nānātvād vinivartate
11.11.14yasya syur vīta-saṅkalpāḥ prāṇendriya-mano-dhiyām vṛttayaḥ sa vinirmukto deha-stho ’pi hi tad-guṇaiḥ
11.11.15yasyātmā hiṁsyate hiṁsrair yena kiñcid yadṛcchayā arcyate vā kvacit tatra na vyatikriyate budhaḥ
11.11.16na stuvīta na nindeta kurvataḥ sādhv asādhu vā vadato guṇa-doṣābhyāṁ varjitaḥ sama-dṛṅ muniḥ
11.11.17na kuryān na vadet kiñcin na dhyāyet sādhv asādhu vā ātmārāmo ’nayā vṛttyā vicarej jaḍa-van muniḥ
11.11.18śabda-brahmaṇi niṣṇāto na niṣṇāyāt pare yadi śramas tasya śrama-phalo hy adhenum iva rakṣataḥ
11.11.19gāṁ dugdha-dohām asatīṁ ca bhāryāṁ dehaṁ parādhīnam asat-prajāṁ ca vittaṁ tv atīrthī-kṛtam aṅga vācaṁ hīnāṁ mayā rakṣati duḥkha-duḥkhī
11.11.20yasyāṁ na me pāvanam aṅga karma sthity-udbhava-prāṇa-nirodham asya līlāvatārepsita-janma vā syād vandhyāṁ giraṁ tāṁ bibhṛyān na dhīraḥ
11.11.21evaṁ jijñāsayāpohya nānātva-bhramam ātmani upārameta virajaṁ mano mayy arpya sarva-ge
11.11.22yady anīśo dhārayituṁ mano brahmaṇi niścalam mayi sarvāṇi karmāṇi nirapekṣaḥ samācara
11.11.23-24śraddhālur mat-kathāḥ śṛṇvan su-bhadrā loka-pāvanīḥ gāyann anusmaran karma janma cābhinayan muhuḥ mad-arthe dharma-kāmārthān ācaran mad-apāśrayaḥ labhate niścalāṁ bhaktiṁ mayy uddhava sanātane
11.11.25sat-saṅga-labdhayā bhaktyā mayi māṁ sa upāsitā sa vai me darśitaṁ sadbhir añjasā vindate padam
11.11.26-27śrī-uddhava uvāca sādhus tavottama-śloka mataḥ kīdṛg-vidhaḥ prabho bhaktis tvayy upayujyeta kīdṛśī sadbhir ādṛtā etan me puruṣādhyakṣa lokādhyakṣa jagat-prabho praṇatāyānuraktāya prapannāya ca kathyatām
11.11.28tvaṁ brahma paramaṁ vyoma puruṣaḥ prakṛteḥ paraḥ avatīrno ’si bhagavan svecchopātta-pṛthag-vapuḥ
11.11.29-32śrī-bhagavān uvāca kṛpālur akṛta-drohas titikṣuḥ sarva-dehinām satya-sāro ’navadyātmā samaḥ sarvopakārakaḥ kāmair ahata-dhīr dānto mṛduḥ śucir akiñcanaḥ anīho mita-bhuk śāntaḥ sthiro mac-charaṇo muniḥ apramatto gabhīrātmā dhṛtimāñ jita-ṣaḍ-guṇaḥ amānī māna-daḥ kalyo maitraḥ kāruṇikaḥ kaviḥ ājñāyaivaṁ guṇān doṣān mayādiṣṭān api svakān dharmān santyajya yaḥ sarvān māṁ bhajeta sa tu sattamaḥ
11.11.33jñātvājñātvātha ye vai māṁ yāvān yaś cāsmi yādṛśaḥ bhajanty ananya-bhāvena te me bhaktatamā matāḥ
11.11.34-41mal-liṅga-mad-bhakta-jana- darśana-sparśanārcanam paricaryā stutiḥ prahva- guṇa-karmānukīrtanam mat-kathā-śravaṇe śraddhā mad-anudhyānam uddhava sarva-lābhopaharaṇaṁ dāsyenātma-nivedanam maj-janma-karma-kathanaṁ mama parvānumodanam gīta-tāṇḍava-vāditra- goṣṭhībhir mad-gṛhotsavaḥ yātrā bali-vidhānaṁ ca sarva-vārṣika-parvasu vaidikī tāntrikī dīkṣā madīya-vrata-dhāraṇam mamārcā-sthāpane śraddhā svataḥ saṁhatya codyamaḥ udyānopavanākrīḍa- pura-mandira-karmaṇi sammārjanopalepābhyāṁ seka-maṇḍala-vartanaiḥ gṛha-śuśrūṣaṇaṁ mahyaṁ dāsa-vad yad amāyayā amānitvam adambhitvaṁ kṛtasyāparikīrtanam api dīpāvalokaṁ me nopayuñjyān niveditam yad yad iṣṭatamaṁ loke yac cāti-priyam ātmanaḥ tat tan nivedayen mahyaṁ tad ānantyāya kalpate
11.11.42sūryo ’gnir brāhmaṇā gāvo vaiṣṇavaḥ khaṁ maruj jalam bhūr ātmā sarva-bhūtāni bhadra pūjā-padāni me
11.11.43-45sūrye tu vidyayā trayyā haviṣāgnau yajeta mām ātithyena tu viprāgrye goṣv aṅga yavasādinā vaiṣṇave bandhu-sat-kṛtyā hṛdi khe dhyāna-niṣṭhayā vāyau mukhya-dhiyā toye dravyais toya-puraḥsaraiḥ sthaṇḍile mantra-hṛdayair bhogair ātmānam ātmani kṣetra-jñaṁ sarva-bhūteṣu samatvena yajeta mām
11.11.46dhiṣṇyeṣv ity eṣu mad-rūpaṁ śaṅkha-cakra-gadāmbujaiḥ yuktaṁ catur-bhujaṁ śāntaṁ dhyāyann arcet samāhitaḥ
11.11.47iṣṭā-pūrtena mām evaṁ yo yajeta samāhitaḥ labhate mayi sad-bhaktiṁ mat-smṛtiḥ sādhu-sevayā
11.11.48prāyeṇa bhakti-yogena sat-saṅgena vinoddhava nopāyo vidyate samyak prāyaṇaṁ hi satām aham
11.11.49athaitat paramaṁ guhyaṁ śṛṇvato yadu-nandana su-gopyam api vakṣyāmi tvaṁ me bhṛtyaḥ suhṛt sakhā
Donate to Bhaktivedanta Library